GÖZLÜKUYU KÖYÜNÜN TARİHÇESİ

Gözlükuyu İskanevleri Aksaray merkeze bağlı bir köydür. Köyün tarihine bakıldığında dikkat çeken yönü 70-80 yılda bir yer değiştirmesidir. Bu durum köylülerin göçebe hayatı yaşadıklarını göstermektedir. Yukarı Gözlükuyu'nun (Eski Yerleşim) kurucusu olarak Osman Bey bilinmektedir. Yukarı Gözlükuyu Köyü'nün coğrafi yapısı müsait olmadığından dolayı, köylülerin istekleri, devletinde desteği ile 1994 yılında Gözlükuyu İskanevleri yerleşime açıldı. Bu köye ilk yerleşen ve kuruluşunda emeği geçen Baylak ailesidir.

KÖYÜN COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ

Yukarı Gözlükuyu Hasan Dağı'nın eteğinde bulunmaktadır. Bu yüzden dağlık bir yapıya sahiptir. Gözlükuyu İskanevleri düz bir ovaya belli bir plan dahilinde kurulmuştur. Fakat yeni yerleşim yeri sel tehlikesi altındadır. Yeni köyün planlaması yapılırken bu durum dikkate alınmamış, zaman zaman sel baskınına maruz kalmıştır. Köyün doğusunda Karataş, güneyinde Yukarı Gözlükuyu, batısında Dikmen ve Taşpınar, kuzeyinde Yeniköy bulunmaktadır. Arazisi verimsiz ve çoraktır. Bitki örtüsü bozkırdır. Hasan Dağı eteklerinde orman mevcuttur. Fakat bu ormanlar bilinçsizce yok edilmektedir. İklimi tipik İç Anadolu karasal iklimidir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar az yağışlı ve soğuktur. Yağışlar yetersizdir. Köy konumu ve Hasan Dağı'nın etkisi ile fazlaca rüzgar almaktadır. Köyün etrafında herhangi bir göl veya akarsu mevcut değildir.

KÖYÜN NÜFUS YAPISI

Gözlükuyu İskanevleri 1994 yılında kurulmuş ve yukarı Gözlü Kuyu Köyünden göç edenler tarafından oluşturulmuş bir köydür. Göç azda olsa devam etmektedir. Köyün nüfusu 1700 civarındadır. Köy arazisinin yetersizliği ve verimsizliği nedeniyle önceleri Bor'a ve Aksaray'a fazla göç olmuş fakat zamanla köyden göç azalmıştır. Erkeklerin çoğu Ankara ve İstanbul gibi şehirlere mevsimlik olarak iş için göç etmekteler. Nüfus artış oranın fazla olduğu köyde nüfus planlaması çalışmalarının etkisi ile zamanla nüfus artış hızı azalmıştır.

KÖYÜN EKONOMİSİ

Köyün ekonomisi tarım, hayvancılık ve halıcılığa dayanmaktadır. Arazinin verimsiz ve az olması tarım gelirini azaltmaktadır. Kurak tarım yapılan köyde daha çok tahıl ürünleri yetiştirilmektedir.Tarımda modern araçlar yanında hayvan gücünden de yararlanılmaktadır. Bununla birlikte köyün coğrafi konumu hayvancılığa son derece elverişlidir. Küçükbaş hayvancılık ve süt sığırcılığı yapılmakta fakat yetersizdir. Bu konuda yapılacak en önemli çalışma eğitim ve kooperatifleşmektir. Erkekler Aksaray ve diğer illerde mevsimlik çalışarak gelir elde etmekteler. Yurt dışında çalışan işçi sayısı çok azdır. Yurt dışına giderek çalışmak isteyenler çeşitli yollara denemekteler bunların bir kısmı başarılı olmaktalar. Bu şekilde yurt dışına gidenler uzun süre gelememekte bu durum çocuklar üzerinde olumsuz etki yapmaktadır. Köyün gelir kaynaklarından biride halıcılıktır. Evlerde çeşitli şirketler adına dokunan halılar karşılığında belirli ücret alınmakta buda aile gelirine önemli katkı sağlamaktadır. Halıcılıkla ilgili kurulacak kooperatif gelirin önemli miktarda artmasına neden olacaktır. Halıcılık konusunda Halk Eğitimi Müdürlüğü ve Özel şirketler vatandaşı eğitmekte böylece dokunan halıların daha kaliteli olması sağlanmaktadır. Evlerde el tezgahlarında üretilen ve Taşpınar Halısı olarak bilinen bu halılar şirketler tarafından iç ve dış piyasalara pazarlanmaktadır.

KÖYÜN SOSYAL YAPISI

Geleneklerine bağlı, kendi aralarında diyalogları iyi olan bir köydür. Sosyal aktiviteleri zayıftır. Boş vakitlerini televizyon izleyerek ve köy kahvesinde oyun oynayarak geçirirler. Bununla birlikte gelenekler bağlı sosyal aktiviteler (düğün, nişan, mevlit vs.) etkin bir şekilde yapılmaktadır. Sportif faaliyetler köyün gençlerinin kendi aralarında ve komşu köylerin gençleri ile yaptıkları futbol maçları ile sınırlıdır.

KÖYDE EĞİTİM, ÖĞRETİM VE KÜLTÜREL YAPI

Gözlükuyu Köyünde ilkokulun kurulma tarihinin 1940'lı yıllar olduğu düşünülmektedir. Okuma-yazma oranı %80 dolaylarındadır. 12 yıllık kesintisiz eğitim sayesinde okur-yazar oranı yükselmektedir. Köy halkının okula olan ilgisi istenilen  düzeydedir. Gözlükuyu İskanevleri İlkokulu 16.09.1994'te eğitim-öğretime başlamıştır. 2.kademe eğitim-öğretimi ise 2000-2001 eğitim-öğretim yılında başlatılmıştır. 2002-2003 Eğitim-Öğretim yılında ise Okul Öncesi sınıf açılmıştır. Köyde İlkokul ve Ortaokul olmak üzere iki okul mevcuttur.Liseye devam eden öğrenciler taşımalı olarak Taşpınar Lisesine devam etmektedirler.  Okullar kaloriferli ve 2 lojmanlıdır. İlkokulda 144, Ortaokulda 121 öğrenci eğitim-öğretim görmektedir. Yukarı Gözlükuyu Köyünün öğrencileri taşımalı olarak, Gözlükuyu İskanevleri okullarına gelmektedirler. 

KÖYDE SAĞLIK VE ULAŞIM

Köyde bir adet sağlık evi, lojmanı ve sağlık personeli olarak bir ebe bulunmaktadır. Köye en yakın Sağlık ocağı Taşpınar ve Sağlık Kasabasında bulunmaktadır. Acil durumlarda buralara giden köy halkı genellikle Aksaray'daki sağlık kurumlarını kullanmaktadırlar. Köyün ulaşım imkanlarıda yetersizdir. Köy Aksaray'a 20 kmuzaklıktadır. Köyde üç minibüs bulunmakta, bunlar gün aşırı Aksaray'a günde bir sefer yapmaktadır. Bunun dışında ulaşım imkanı kısıtlıdır. Köyde özel araç sayısının azlığı ve köyün güzergah üzerinde olmaması da ulaşım imkanlarını olumsuz etkilemektedir.

KÖYÜN İMKANLARI

A-TARIM:

Köyde bir ziraat mühendisi görev yapmakta ve köylüleri tarımla ilgili konularda bilgilendirmektedir. Köyün tarım arazisi yetersiz, verimsiz ve susuzdur. Arazi yer altı suyu ile sulanmaktadır. Köyün arazisi tetkik ettirilerek en elverişli ürünler olarak buğday, arpa, yonca bitkisi yetiştirilmektedir. Ağaçlandırmada sert çekirdekli meyve ağaçları (erik, kayısı, iğde vs.) ile akasya ve dişbudak ağaçları daha iyi yetişmektedir.

B-HAYVANCILIK:

Köyün coğrafi yapısı ve arazi yapısı hayvancılığa son derece elverişlidir. Hayvancılığın geliştirilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir. Modern mandıralarda besi ve süt sığırcılığı ile geniş meralarda küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılabilir. Meraların çok ve verimli olması küçükbaş hayvancılık açısından son derece önemlidir. Bu meraların ıslah edilmesi, meraların daha verimli kullanılması konusunda halk bilinçlendirilmelidir. Hayvancılığın daha kaliteli ve elde edilen sütlerin daha iyi değerlendirilebilmesi için köyde kooperatifleşmeye gidilmelidir.

C-HALICILIK:

Köyün gelir kaynaklarından biride halıcılıktır. Taşpınar Halısı olarak bilinen el dokuması bu halılar iç ve dış piyasalarda müşteri bulabilmektedir. Köyde hemen hemen her evde bu halı dokunmaktadır. Bu alanda en büyük sıkıntı finansman ve pazarlamadır.

D-ORMANCILIK:

Hasan Dağının eteğinde bulunan meşe ağaçlarının köy arazisinde bulunması veya yakın olması köyün imkanlarından biridir. Orman arazisi olan fakat boş bulunan arazilerin tekrar ağaçlandırılması ve köylünün planlı olarak ormanlardan yararlandırılması hem kaçak ve bilinçsiz kesimi önleyecek hem köylünün ormana sahip çıkmasını sağlayacak hem de köylünün gelirini arttıracaktır.

E-ARICILIK:

     Köyün coğrafi yapısı ve konumu arıcılığa son derece müsaittir. Kışın ovada yazın Hasan dağının eteklerinde arıcılık yapan köylülerin gelirleri artmaktadır.